Rola DHT i estradiolu u mężczyzn

Rola DHT i estradiolu u mężczyzn

Terapia Testosteronem i równowaga hormonalna
July 07, 2025•5 min read

Rola DHT i estradiolu u mężczyzn

Kiedy mówimy o męskich hormonach, zazwyczaj myślimy o testosteronie - symbolu siły, energii i libido. Jednak męska gospodarka hormonalna to znacznie bardziej złożony system. Dwa kluczowe, często pomijane elementy tej układanki to DHT (dihydrotestosteron) oraz estradiol, czyli hormon najczęściej kojarzony z kobietami. Jaką rolę pełnią w organizmie mężczyzny? I dlaczego zarówno ich nadmiar, jak i niedobór, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych? W tym artykule przyjrzymy się im bliżej.

DHT = "superandrogen"

Dihydrotestosteron (DHT) to biologicznie aktywna forma testosteronu. Powstaje w organizmie poprzez działanie enzymu 5α-reduktazy, który przekształca testosteron w DHT. Choć stanowi zaledwie około 10% puli androgenów, jego siła działania jest imponująca - wiąże się z receptorami androgenowymi 2-3 razy silniej niż testosteron.

Za co odpowiada DHT?

  • Rozwój cech płciowych - jest niezbędny w formowaniu męskich narządów płciowych u płodów.

  • Owłosienie - odpowiada za zarost na twarzy i owłosienie ciała w okresie dojrzewania.

  • Libido i funkcje seksualne - wspiera popęd płciowy i zdrowie prostaty (choć w nadmiarze może ją powiększać).

  • Masa mięśniowa i siła - pomaga w budowie mięśni, choć w mniejszym stopniu niż testosteron.

Jaki jest orientacyjny zakres referencyjny? 30-85 ng/dL (wartości mogą się różnić w zależności od laboratorium, wieku i stylu życia)

Co jeśli jest nieprawidłowy poziom DHT?

Zarówno niedobór, jak i nadmiar tego hormonu, mogą wywołać w naszym organizmie działania niepożądane.

Zbyt niski poziom DHT

  • Brak energii

  • Spadek libido

  • Słaba odpowiedź na TRT (Testosterone Replacement Therapy)

Zbyt wysoki poziom DHT

  • Łysienie androgenowe (typowe męskie łysienie), szczególnie u osób genetycznie podatnych

  • Przerost prostaty (co może prowadzić do problemów z oddawaniem moczu)

  • Trądzik - przez nadmierną stymulację gruczołów łojowych.

Pamiętaj że winowajcą wypadania włosów po TRT może być DHT - u niektórych rozważa się środki hamujące 5α-reduktazę (np. finasteryd), choć ich stosowanie budzi kontrowersje (mogą obniżać libido i wywoływać tzw. post-finasteride syndrome).

Estradiol, czyli kobiecy hormon w męskim ciele

Estrogen jest jednym z żeńskich hormonów płciowych. Odgrywa kilka ważnych ról w organizmie, w tym rozwój drugorzędowych cech płciowych. Ma trzy typy - estron, estradiol i estriol. Skupimy się na estradiolu (E2), najważniejszym estrogenie w organizmie człowieka, którego obecność u mężczyzn jest absolutnie kluczowa. U panów estradiol powstaje głównie w wyniku konwersji testosteronu pod wpływem enzymu aromatazy. 

Produkcja estradiolu dzieli się na dwa obszary:

  • 20% jest syntezowane w jądrach i nadnerczach

  • 80 % jest syntezowane w skórze, mózgu, kościach i tkance tłuszczowej (przez co posiadanie dodatkowej tkanki tłuszczowej może powodować wzrost poziomu tego hormonu)

Dlaczego estradiol jest ważny dla mężczyzny? Bierze udział w różnych ważnych funkcjach organizmu, dlatego ważne jest utrzymanie prawidłowego poziomu tego hormonu, aby cieszyć się zdrowym życiem.

  • Zdrowie kości - to właśnie estradiol, a nie testosteron, zapobiega osteoporozie u mężczyzn (wpływając na proces kościotworzenia poprzez hamowanie działania interleukiny 6 i nasilenie wydzielania kalcytoniny)

  • Funkcje poznawcze - wpływa na pamięć, koncentrację i nastrój

  • Libido i erekcje - choć to testosteron "rozpala ogień", to estradiol pomaga go utrzymać - zarówno w zakresie libido, jak i funkcji naczyń krwionośnych

  • Przebieg procesu spermatogenezy, czyli produkcji plemników - wpływa na jakość nasienia w zakresie poprawnej liczny, ruchliwości i morfologii plemników

  • Kształowanie profilu lipidowego - obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego oraz zmniejszenie frakcji LDL i związane z tym działanie ochronne na układ sercowo-naczyniowy

  • Regulacja tłuszczu - prawidłowy poziom estradiolu pomaga kontrolować odkładanie się tkanki tłuszczowej

Kiedy estradiol szkodzi?

Najważniejsze jest zachowanie równowagi między estrogenem i testosteronem, aby testosteron działał prawidłowo.

  • Za niski poziom może prowadzić do obniżonego libido, gromadzenia się tłuszczu wokół brzucha, większe prawdopodobieństwo wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2, złego samopoczucia, a nawet łamliwości kości.

  • Za wysoki poziom może powodować ginekomastię (powiększenie piersi), zatrzymanie wody, obniżenie nastroju i spadek energii, zmniejszenie produkcji plemników, obniżone libido, problem z uzyskaniem erekcji.

Niektóre czynniki jak choroby przewlekłe (cukrzyca, otyłość), ekstrymalna dieta i ćwiczenia, stosowanie niektórych leków czy ziół (jak miłorząb czy żeń-szeń) mogą powodować wahania poziomu estrogenu.


Jakie są normy poziomu estrogenu u mężczyzn?

Stężenie estradiolu różni się w zależności od płci, wieku, stanu zdrowia oraz przebytych lub czynnych chorób. W przeciwieństwie do kobiet, poziom estrogenu u mężczyzn wzrasta wraz z wiekiem, jest to naturalny proces. Według Mayo Medical Labs, normalne poziomu estradiolu u mężczyzn to:

  • Przed okresem dojrzewania do 13 pg/ml

  • Podczas dojrzewania do 40 pg/ml

  • U dorosłego mężczyzny 10 - 40 lub 50 pg/ml (w zależności od źródeł)

Estradiol oznaczany jest różnymi metodami, co wpływa na różnicę w podawanych zakresach referencyjnych i przyjmowanych jednostkach.

Jak wykonać badanie?

  • Badanie należy wykonać na czczo

  • Zaleca się, aby nie przyjmować produktów lub leków zawierających biotynę (witaminę B7) conajmniej 12 godzin przed badaniem

  • Niektóre leki mogą wpływać na poziom estradiolu (np. klomifen i diazepam) - należy poinformować lekarza o ich stosowaniu

Jak naturalnie wpłynąć na poziom estrogenów? Po najlepsze rady skonsultuj się z naszymi specjalistami - oni podpowiedzą Ci dokładnie co dla Ciebie będzie najlepszą opcją.

  • Zwracaj uwagę na produkty zwiększające poziom estrogenu (np. soja, nasiona sezamu, siemię lniane czy otręby pszenne)

  • Utrzymuj zdrową masę ciała

  • Zmniejsz stres

Wzrost estrogenów po TRT?

Czy wiesz, że testosteron podany w ramach terapii może zamienić się w estrogen? Jest to częsty efekt uboczny - zwłaszcza u osób z nadwagą, u których aktywność enzymu aromatazy jest zwiększona. Jakie są tego skutki? Zamiast poprawy samopoczucia - obrzęk, tkliwość piersi czy wahania nastroju. Na szczęście są sposoby, by temu zapobiec - od dostosowania dawki, przez zmianę schematu iniekcji, po ewentualne zastosowanie inhibitorów aromatazy (np. anastrazol). Ale uwaga: zbyt niski poziom estradiolu może być równie niebezpieczny. Dlatego kluczowe jest mądre monitorowanie terapii.


Hormonalna równowaga: klucz do zdrowia

Układ hormonalny to precyzyjny mechanizm, w którym testosteron, DTH i estradiol grają rolę zespołu. Wystarczy, że jeden z muzyków się "rozstroi", by zepsuć cały koncert. Nadmiar aromatazy? Powoduje to więcej estradiolu, mniej testosteronu i powrót objawów "niskiego T". Zablokowanie DHT finasterydem? Może zmniejszyć łysienie, ale czasem kosztem libido i problemów emocjonalnych.

Dlatego wszystkie ingerencje - czy to suplementacja czy leki - powinny być prowadzone pod nadzorem lekarza, który zna tę hormonalną symfonię od podszewki.

Podsumowanie

Jeśli jesteś na TRT lub rozważasz terapię, pamiętaj, że nie chodzi tylko o to żeby “podnieść testosteron”. Równowaga między testosteronem, DHT i estradiolem decyduje o tym, czy terapia będzie skuteczna i bezpieczna. Zrozumienie tego, to kolejny krok ku bardziej świadomej trosce o swoje zdrowie.

Zadbaj o swój poziom testosteronu - zrób pierwszy krok już dziś na www.t-clinic.pl.

Źródła:


testosterontrtzdrowie mężczyznterapia testosteronemterapia zastępczazaburzenia hormonalne u mężczyznniski poziom testosteronuhormony męskiebadanie testosteronujak badać testosteronhormony płciowe mężczyznybadanie hormonów męskichandropauzatestosteron a wiekhipogonadyzmestradioldht
Back to Blog