Jak wygląda badanie testosteronu - krok po kroku

Badanie poziomu testosteronu to ważny krok w diagnostyce męskich zaburzeń hormonalnych. Choć testosteron kojarzy się głównie z męskością, w rzeczywistości wpływa na libido, energię, masę mięśniową, samopoczucie i płodność. Zaburzenia poziomu testosteronu mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. W tym artykule dowiesz się, jak przebiega badanie testosteronu, kiedy je wykonać i jak interpretować wyniki.

Czym jest testosteron?

Testosteron to hormon steroidowy, który pełni funkcję głównego męskiego hormonu płciowego. Wytwarzany jest głównie w jądrach, ale też w niewielkich ilościach w nadnerczach. Niski poziom testosteronu może być wynikiem choroby, stresu, złej diety lub wieku.

Kiedy i jak badać poziom testosteronu?

Najdokładniejszą sposobem jest badanie testosteronu z krwi (test surowiczy). Wykonuje się je na czczo, rano między 7:00 a 10:00, kiedy poziom testosteronu jest najwyższy. Przed badaniem należy unikać wysiłku fizycznego i stresu, a także skonsultować leki i suplementy z lekarzem. Po przyjściu do laboratorium pozostań w pozycji siedzącej przez ok. 10-15 min. Badanie trwa kilka minut, a wynik zazwyczaj jest dostępny po 2-3 dniach.

Diagnoza niskiego poziomu testosteronu powinna być oparta na dwóch niezależnych pomiarach testosteronu całkowitego, wykonanych w różne dni. Dlaczego to takie ważne? Testosteron wykazuje dobową zmienność - jego poziom najwyższy jest rano, a najniższy wieczorem. Różnica ta jest zauważalna zwłaszcza u młodszych mężczyzn, natomiast u starszych wynosi maksymalnie 10%. Trzeba pamiętać, że ten naturalny rytm biologiczny może się różnić w zależności od osoby.

Kluczowe wskaźniki hormonalne

Poza oznaczeniem testosteronu całkowitego, warto uwzględnić inne parametry:

Domowy test testosteronu - czy warto?

W czasach nowoczesnych technologii zdrowotnych coraz więcej osób szuka wygodnych rozwiązań diagnostycznych bez konieczności odwiedzania przychodni. Jednym z takich rozwiązań są domowe testy na poziom testosteronu. Ale czy są one skuteczne i warte swojej ceny?

Działają one zazwyczaj na podstawie próbki śliny lub kropli krwi z palca. Choć testy ze śliny mierzą wolny testosteron (czyli ten który realnie wpływa na organizm), mają ograniczoną dokładność i nie zastąpią badania laboratoryjnego.

Jakie są zalety testów domowych?

• brak konieczności wizyty w przychodni,

• możliwość częstszego monitorowania (np. podczas terapii testosteronem),

• większy komfort psychiczny dla osób unikających lekarzy.

Mimo swojej atrakcyjności, testy domowe mają dużo ograniczeń:

• pobranie próbki w warunkach domowych wiąże się z ryzykiem błędów (brak sterylności, złe przechowywanie),

• testy mierzą tylko jeden parametr, przez co brak jest pełnego obrazu hormonalnego

• wynik nie uwzględnia pory dnia, stresu czy aktywności fizycznej.

Dlatego domowy test może być dobrym narzędziem wstępnej oceny, ułatwiającym podjęcie decyzji o dalszej diagnostyce. Sprawdza się w monitorowaniu zmian w czasie, np. podczas leczenia czy zmiany stylu życia. Nie powinien jednak zastępować profesjonalnej diagnostyki i konsultacji lekarskiej. Ponieważ w gospodarce hormonalnej - jak w życiu - liczy się równowaga.

Badanie w laboratorium - wciąż złoty standard diagnostyki

Badanie poziomu testosteronu z surowicy krwi w laboratorium jest najdokładniejszym sposobem na sprawdzenie swojej równowagi hormonalnej. Profesjonalne placówki medyczne oferują znacznie więcej niż tylko oznaczenie testosteronu. Lekarz może zlecić również dodatkowe badania, takie jak hormony przysadki czy poziom SHBG. Dzięki temu możliwa jest trafna diagnoza i ewentualne wdrożenie leczenia.

Nawet jeśli test wskazuje wartość "w normie", nie oznacza to, że wszystko działa jak należy, ponieważ liczy się cały kontekst kliniczny - objawy, wiek oraz styl życia. Również niski poziom testosteronu nie zawsze oznacza chorobę - może być to wynik przemęczenia, niedoboru snu lub przewlekłego stresu.

Dlatego nie zaleca się podejmowania decyzji zdrowotnych wyłącznie na podstawie domowego testu - konieczna jest konsultacja lekarska i wspólna próba rozwiązania tego hormonalnego problemu.

Czy warto wykonać badanie testosteronu?

Niski poziom testosteronu może powodować objawy takie jak:

• brak libido,

• zaburzenia erekcji,

• utrata masy mięśniowej,

• zmęczenie i zaburzenia snu,

• zaburzenia koncentracji.

Ale sama liczba to za mało - kluczowa jest ocena objawów i stylu życia. Nie każdy niski wynik oznacza chorobę. Często niski testosteron to efekt stresu, braku snu czy otyłości.

Podsumowanie

Testosteron to hormon, który wpływa wpływa na znacznie więcej niż tylko popęd seksualny. Kształtuje ciało, nastrój, energię, a nawet płodność. Nie lekceważ objawów - wczesna diagnostyka i ewentualna terapia testosteronem mogą znacząco poprawić jakość życia. Wybierz metodę badania odpowiednią do sytuacji, ale interpretację wyniku zawsze powierz lekarzowi. Dlatego jeśli czujesz, że coś jest nie tak - zbadaj się. Bo warto dbać o równowagę hormonalną i zwracać uwagę na sygnały, które otrzymujemy od organizmu.

Zadbaj o swój poziom testosteronu - zrób pierwszy krok już dziś na www.t-clinic.pl.

Źródła:

• Rivas, A.M., Mulkey, Z., Lado-Abeal, J. and Yarbrough, S., 2014, October. Diagnosing and managing low serum testosterone. In Baylor University Medical Center Proceedings (Vol. 27, No. 4, pp. 321-324). Taylor & Francis.

• https://www.medicinenet.com/high_and_low_testosterone_levels_in_men/views.htm

• https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/testosterone_aging_and_the_mind

• https://diag.pl/sklep/badania/testosteron/

• https://nordictest.pl/pl/products/testosterontest-saliv

• M. Rabijewska, Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia zespołu niedoboru testosteronu (TDS) u mężczyzn, „Przegląd Urologiczny", 2009, nr 4 (56).

• E. Kempisty-Jeznach, Testosteron. Klucz do męskości, Wydawnictwo Prószyński i Spółka, 2018.